మపలబ్ధుం శక్త్యేతే సహ వాసిత్వాత్- ఏకయా దృష్ట్యా య ఏవ సవికల్పః పదార్థః సఏవ అన్యయా దృష్ట్యా నిర్వికల్పోవగమ్యతే - యధా రజ్జు దృష్టా రజ్జుః సర్ప దృష్ట్యాచ సర్పః ఇతి - న తత్రద్వౌ పదార్థా విద్యేతే వస్తుతః ఏక ఏవ కేవలం దృష్టి భేదేన అన్యధా ప్రతీయతే - నామరూపాది వికల్పానేవ పశ్యంతీ బుద్ధిరపి సవికల్పా భవతి - సైవ బుద్ధిర్యదా తేషు వర్తమానాం నిర్వికల్పామేవ పశ్యతి తదా నిర్వికల్పై వ స్యాత్ -
కోయం వికల్పః కోవా నిర్వికల్పః - యోవ్యావర్తతే సవికల్పః అధయస్త ధాన వ్యావర్తతే కింతు తేషు వ్యావర్తమానేషు సదా అనువర్తతే సనిర్వికల్పః -పశ్యతు భవాన్ - సుఖదుఃఖాది మనోభావా నారభ్య బాహ్యం పృథి వ్యాద్యాకాశ పర్యం తం సర్వే పదార్థా వ్యావర్త మానా ఏవ - నసుఖం దుఃఖం న దుఃఖం సుఖమితి వ్యావృత్తి స్సర్వత్ర ప్రత్యక్షం దరీ దృశ్యతేనః - కింతు తేష్వేవ తధా వ్యావృత్తేషు కశ్చిదస్తి భావః యో నియమేన అనువర్తతే - కోసా మితి నష్టవ్యం - దర్శితమేవ తదస్మాభిః తేషా మస్తిత్వం - తధాహి ఘటోస్తి పటోస్తి పృథివ్యస్తి జలమస్తి శరీరమస్తి ప్రాణోస్తి బుద్ధిరస్తీతి ఘటా దీనాం వ్యభిచారేపి తేషాం య దస్తిత్వం తన్న వ్యభిచరతీతి భాష్యకారైరేవ ఉదాహృతం - యదాపి ఘటపటాదయః భిద్యమానా అభావ ముపగచ్ఛంతి తదాపి అస్తిత్వం తేషాం నవినశ్యతి - యధా భావస్తేషాం తధా తేషా మభావోపి అస్తీత్యేవ ప్రతిపద్యసే ననాస్తీతి - పదార్థః కదాపి స్యాత్ కదాపి నస్యాత్ - కింతు ద్వయో రప్యవస్థయో స్తస్యాస్తిత్వం తధైవ అనువర్తతే న సపదార్థ ఇవ నాస్తి త్వ మాపద్యతే - నాస్తిత్వమపి అస్త్యేవయతః
యధా మూర్తద్రవ్యాణి శరీరా దీని ఘటపటా దీని తధా అమూర్తియ మాకా శోపి అస్తి త్వేనైవాక్రాంతః - అన్యధా ఆకాశో నాస్తితి ఆపద్యతే
Page 53
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు