ఏవం స్థితే నామరూపక్రియా సంబంధినీ యా బుద్ధి ర్భవతి సా సవికల్పా బుద్ధిః కుతః - వికల్పానేవ పశ్యంతీ సా ప్రవర్తతే ఇతి - కేతే వికల్పాః - పూర్వోక్తా స్సర్వే వికల్పా ఏవ - అనుక్షణం మనసి ఉత్పద్యమానా ఆలోచనాః వికల్పాః - తత్సంబంధియ త్పదార్థజాతం శరీర గృహారామాది యద్రూప మితి వ్యవప్రియం తే తదపి వికల్ప ఏవ - యశ్చతేషాం పరిస్పందః క్రియేతియ దుచ్యతే సాపి వికల్పః - సర్వేప్యేతే పరస్పరం వ్యావర్తంతే ఇతి వికల్పాః - ఏవం బుద్ధి వృత్తిభి స్సహయధా సర్వేవికల్పా స్తదా కోనామ నిర్వికల్ప ఇతి ప్రశ్నః - యస్తాన్ సర్వా నేవం భూతాన్ సాక్షిభావేన పశ్యతి స ఏక ఏవ పారిశేష్యాత్ నిర్వికల్పో భవితు మర్హతి
కోసౌ సాక్షీ - సాపి బుద్ధి వృత్తిరేవ - నను బుద్ధి వృత్తయ స్సర్వా వికల్పా ఏవేతి అధునైవ నిర్ధారితాః - యద్యేవం కథం బుద్ధి వృత్తి రేవసతీ పున ర్నిర్వికల్పేతి వక్తుం యజ్యతే
అత్రై వాస్తి రహస్యం - ఇతః ప్రాగేవోక్త మస్మాభిః బుద్ధిరస్మాకం ద్వీ ప్రకారా వర్తతే - తధైవోక్తం భాష్యకారై రపి 'సర్వత్ర ద్వే బుద్దీ సర్వై రుపలభ్యేతే సమానాధి కరణే' ఇతి - కింతత్ర కార ద్వయం - సవికల్పా నిర్వి కల్పేతి తదేవ బుద్ధి ద్వయం ఆచార్యైరభి ప్రేతం - తదేత న్న విస్మర్తవ్యం కదాపి తత్రాప్యేతే వికల్పాస్సర్వే సద్వికల్పా ఏవ - నచి ద్వికల్పః కోపి - చితోయది వికల్పః స్యాత్ స చైతన్యేనైవ సంవేద్యత్వాత్త స్య జ్ఞేయ ఏవ స్యాత్ న జ్ఞానం అత శ్చి ద్వికల్ప ఇతి వంధ్యా పుత్ర సదృశః - తస్మాచ్చిదితి తత్సదా నిర్వికల్ప ఏవ నజాతు సవికల్పో భవితు మర్హతి
తర్హి వికల్పా ఏతే కస్య - ననూక్తం సతఏవేతి - సదేషా చిద్రూపస్య ఆత్మన శ్శక్తి రేవ సత్తారూపిణీ నాన్యా - సా చేయం ద్విప్రకారా వర్తతే
Page 45
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు