యదృచ్ఛయా స్పందతే తదా మనస్యపి సఏవ వ్యాపారో ముద్రితో భవతి సైవ క్రియేతి జానీహి - ఏవమేత న్నామరూప క్రియా త్రయేణ సమస్త మపి బాహ్యాభ్యంతరం జగ న్నిశ్శేషిత మవగమ్యతాం
కథమివ - ఉచ్యతే - యదేతన్నామ సఏవ జీవో నామ - నను కర్తా భోక్తావ జీవః – అహమితి బుద్ధి వృత్తిః కర్తా - మమేదం సుఖం దుఃఖమితి బుద్ధి వృత్తిర్భోక్తా - ఉభయ మపితత్త ద్విషయా ఆలోచనైవ నాన్యా - ఏషా ఆలోచనైవ జీవః అస్మా దృశః - సేయ మాలోచనా యత్పంబంధినీ యదాశ్రిత్య మనసి జాయతే స పదార్థ ఏవ రూప మితి వ్యపదిశ్యతే తచ్ఛరీర మనః ప్రాణాదివా భవతు - గృహారామ కళత్ర పుత్రాది వా భవతు - సర్వమాలోచనా విషయ ఏవ - ఏతద్రూప సముచ్చయ ఏవ జగదితి వ్యపదిశ్యతే - అంతర్బుద్ధి వృత్తి పరంపరా జీవః - తద్విషయా తత్తద్రూప పరంపరా జగత్ - అపిచైతయో ర్జీవ జగతోర్యా ప్రవృత్తి రనుక్షణ ముపలభ్యతే సైవ క్రియా నామ ఏవమేతై ర్నామ రూపక్రియా శతై స్సమావృత ఏవాయం సంసారః నాన్యత్తదతి రేకేణ ద్రష్టుంవా చింతయితుంవా ప్రభవామో వయం - అతఏవ త్రిభిర్గుణ మయై ర్భావై రేభి స్సర్వమిదం జగ న్మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పర మవ్యయ మితి గీతాచార్యస్య వ్యాస మహర్షే రోషణా - గుణా స్సత్త్వరజస్తమో లక్షణాస్త్ర యోపి ఏతా నామరూపక్రియా ఏవ నాన్యాః - సత్త్వమితి బుద్ధి వృత్తిర్మమ తమ ఇతి తత్తత్పదార్థ జాతం రూపమితి యదుచ్యతే - రజ ఇతి తేషా మేవక్రియా స్పందనాత్మికా - నైతావదేవ - బాహ్యప్రపంచే య ఆకాశ స్ససత్త్వం - యః కాల స్సరజః - యత్తు వస్తుజాత మచేతనం తత్తమః
Page 44
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు