అంతేగాక గురుశిష్యాదికమైన సత్సంబంధాలు కూడా ఎన్నో పెట్టుకుంటాము అందులో ఏది చూచినా ఏవి చేసినా అదంతా నా స్వరూపమే, నేనేనని భావన చేస్తూ పోవాలి మనం. ప్రతి ఒక్కటి వాస్తవంలో మన జ్ఞానమే గదా. జ్ఞానమే జ్ఞేయాకారాన్ని ధరించి మనకలా గోచరిస్తున్నది. మరలా అది జ్ఞానమేనని అనుసంధానం చేసుకొంటే అక్కడ ఏమీలేదు. ఇలాంటి అఖండ భావనలో ఎప్పటికప్పుడీ రూప జగత్తునంతా ఆత్మలో ప్రవిలాపనం (Submersion) చేసుకుంటూ పోవాలి.
ప్రవిలాపనం చేసుకొనే శక్తికూడా మనస్సుకున్నది. మానవుడి మనస్సు రెండువైపులా పదునైన కత్తి. వ్యష్టిగా చూడగలదది సమష్టిగానూ చూడగలదు. ఒక వృక్షాన్ని అదాటుగా చూస్తే అది కేవలమొక వృక్షమనే అఖండభావం (Synthetic) కలుగుతుంది. అలాకాక వేరూ. బోదా, కొమ్మలూ, రెమ్మలూ, పూలూ, కాయలూ అని చూస్తే ఎక్కడికక్కడ ఖండదృష్టే Analytic ఏర్పడుతుంది. ఇందులో ఖండదృష్టులన్నీ అఖండ దృష్టిలో ప్రవిలయమవుతాయి. ఈ అఖండ దృష్టినే ఇంకా పొడిగిస్తే చివరకది ఆత్మాకారమై ప్రాపంచిక దృష్టులన్నీ అందులో ప్రవిలయం కాక తప్పదు. అప్పుడిక వికల్పానాకి చోటేలేదు. వికల్పాన్ని దర్శిస్తున్నప్పుడు కూడా అది నిర్వికల్పమే. అదే నిజమైన స్వరూపావబోధం.
శ్లోకం 8
న జాగ్రన్న మే స్వప్నకో వా సుషుప్తిః
న విశ్వో న వా తైజసః ప్రాజ్ఞకో వా ।
అవిద్యాత్మకత్వాత్ త్రయాణాం తురీయః
తదేకో వశిష్టః శివః కేవలో హమ్ ॥
స్వరూపావబోధమే సరియైన మార్గమని చెప్పారు. స్వరూపమంటే నేననే భావమే గదా అది మనకెప్పుడూ ఉండనే ఉంది. జాగ్రత్తులో ఉంది స్వప్నంలోనూ వుంది. సుషుప్తిలోకూడా ఉందని మీరే చెబుతున్నారు. అలాంటప్పుడిక దాన్ని కొత్తగా అనుభవానికి తెచ్చుకొనేదేమిటి ? ప్రతి ఒక్కదశలో అనుభవిస్తూనే ఉన్నాము గదా. జాగ్రత్తులో విశ్వుడనీ, స్వప్నంలో తైజసుడనీ, సుషుప్తిలో ప్రాజ్ఞుడనీ, ఇన్ని రూపాలతో మన స్వరూపం మనకనుసంధానమవుతూనే ఉంది. ఇక స్వరూపావబోధమనే మాటకర్థమేమిటని ఒక ఆక్షేపణ రావచ్చు.
Page 39
