#


Index

  అవి అంతకుముందు తేజః పరమాణువులే. ఆతేజః పరిమాణువు లతః పూర్వం స్పందరూపమైన వాయుతత్త్వమే. ఆ వాయువు కూడా అంతకు మునుపు కేవల మస్పందరూపమై సర్వవ్యాపకమైన ఆకాశతత్త్వం, కాబట్టి ఏదీ ఐకాంతికం కాదు.

  అయితే సర్వవ్యాపకమైన ఈ ఆకాశమైకాంతికమే గదా అని ప్రశ్న రావచ్చు. అదీ చివర కైకాంతికం కాదన్నారు భగవత్పాదులు. ఎందుకంటే దానికి కూడా విజాతీయమైన పదార్థజాతమున్నది. దానికి విజాతీయం పృథివ్యాదులే. పృథివ్యాదులనే భావమెక్కడ ఏర్పడుతుందో అక్కడ ఆకాశమనే భావం లేదు. అంటే అక్కడికది విచ్ఛిన్నమై పోతున్నదని అర్థం. అలా విచ్ఛిన్నమైనప్పుడది ఇక అనంతమెలా అయింది. పృథివ్యాదులలాగా అది కూడా సొంతమే. సాంతం గనుకనే దానిని గూడా కార్యవర్గంలోనే చేర్చారు వేదాంతులు. “తస్మాదేతస్మాదాత్మన ఆకాశ స్సంభూతః” ఆకాశం కూడా ఆత్మ చైతన్యం నుంచి ఆవిర్భవించిందేనని తైత్తిరీయం ఘోషిస్తున్నది. కనుక ఆకాశంకూడా ఐకాంతికం కాదు నిజానికి. దీనితో బాహ్యప్రపంచమంతా ఐకాంతికం కాదని తేలిపోయింది.

  బాహ్యప్రపంచం మాదిరే అభ్యంతర ప్రపంచం కూడా కాదన్నారు వేదాంతులు, బాహ్యమైన పంచభూతాలకు ప్రతీకలే మనశరీరంలో ఉన్న అన్నమయాది పంచకోశాలు, చివరకు ప్రాణమూ, మనస్సూకూడా భౌతికమే. ప్రాణం జలవికారమైతే మనస్సనేది అన్నవికారమని తీర్మానించింది శాస్త్రం. ఇవన్నీ అనుక్షణమూ చలించే వికారరూపాలే గనుక ఇందులో ఏదీ ఐకాంతికం కాదు. పోతే ఇక అన్నింటికి మూలమైన అహంకారమనే తత్త్వమొకటి ఉంది. అది కూడా ఐకాంతికం కానేరదు, ఎంచేతనంటే “నేను చూస్తున్నాను- నేను చేస్తున్నాను” అని ప్రతిక్షణమూ ఒక్కొక్క క్రియకు కర్తృత్వం వహిస్తూ పోతుందది. ఇలా క్షణక్షణమూ మారే అహంకారం మాత్రమైకాంతికమెలా అవుతుంది. అంచేత బాహ్యమైన ఆకాశం మొదలుకొని ఆభ్యంతరమైన అహంకారం వరకూ ఏ ఒక్క పదార్ధమూ ఈ సృష్టిలో ఐకాంతికంగా కనిపించటంలేదు. ఆదిలో కనిపించటంలేదు. అంతంలో కనిపించటంలేదు. చివరకు మధ్యలో కూడా కనిపించటం లేదు. అంతా అనైకాంతికమే.

  పోతే ఇక ఐకాంతికమైన పదార్థమేమిటి అని ప్రశ్న. అది ఒక్క చైతన్యమే తప్ప మరేదీ కాదు. ఎంచేత ? అది ఒక్కటే స్వతస్సిద్ధమైన తత్త్వం.

Page 18