ఆత్మను గురించి ఆయన అసలు అన్వేషణే చేయవద్దని మనలను శాసించారు. ఎంచేతనంటే అది ఎక్కడికో పోయి వెతకవలసిన పదార్ధంకాదు. మన స్వరూపమే. మన స్వరూపాన్ని గురించి మనం క్రొత్తగా తెలుసుకొనేదేమిటి? మనం తెలుసుకోక ముందే సిద్ధమయి ఉన్నదది. ఆగంతుకమైతే తెలుసుకోవలసిన అవసరముంటుంది. గాని స్వాభావికమైనదాన్ని తెలుసుకోనక్కరలేదు. అగ్నికి దహనశక్తి అనేది స్వాభావికం. దానితో ఎప్పుడూ అవినాభూతంగా ఉన్నదది. అలాంటప్పుడది దాన్ని కొత్తగా పొందవలసిన పని ఏముంది? అలాగే ఆత్మ అనేది మనజ్ఞానమేనని పేర్కొన్నాము. మిగతావన్నీ జ్ఞానానికి విషయమవుతాయి గాని జ్ఞానానికి జ్ఞానమే విషయం కాదు. విషయమైతే అది ప్రపంచంలాగా జ్ఞేయమయి కూచుంటుంది. జ్ఞేయమయిందో అది మన స్వరూపమేకాదు. మన ఆత్మేకాదు. కాబట్టి ఆత్మతత్త్వాన్ని గురించి అన్వేషణ గాని, అలాంటి ప్రయత్నంగాని ఏ మాత్రమూ పనికి రాదన్నారు భగవత్పాదులు.
అయితే ఇక చేయవలసిన సాధన ఏమిటని మరల ప్రశ్న వస్తుంది. అనాత్మ ప్రపంచ నిరాకరణ మొక్కటే మార్గమని బోధించారాయన. దేహేంద్రియాదికమైన ఉపాధి వర్గాన్నంతటినీ కాదు కాదని నిరాకరిస్తూ పోతే చివరకంతా పోయి ఎవడు నిరాకరిస్తూ వచ్చాడో వాడు మిగులుతాడు. అంటే జ్ఞేయ ప్రపంచమంతా పోయి జ్ఞానం మాత్రమే శేషిస్తుందని భావం. ఆ జ్ఞానం మన స్వరూపమే కాబట్టి అది ఇక అప్రయత్నంగానే మన అనుభవానికి వస్తుంది. అంతకుముందు కూడా ఉన్నదది. కానీ దేహేంద్రియాదులైన అనాత్మ పదార్ధాలన్నీ కట్టలు కట్టలుగా వచ్చి దానిమీద పడటంవల్ల వాటితో ఏకమై అది వివిక్తంగా కనపడకపోయింది. ఇప్పుడా కప్పుడుబొంతలన్నీ ఒక్కొక్కటే పటాపంచలై పోవటంమూలాన అసలు స్వరూపమేమిటో అది నిరాఘాటంగా కనపడుతున్నది. అంచేత వేదాంత మార్గంలో ప్రయత్నమనేది ఎవరు చేసినా ఎప్పుడు చేసినా అనాత్మ నిషేధమే తప్ప ఆత్మ సాధన కాదని ఘంటాపథంగా చాటించారు శంకర భగవత్పాదులు.
అయితే బొత్తిగా ఆత్మ అనేదేమిటో అసలు అభిప్రాయమే లేకుంటే అనాత్మను నిషేధించటమనేది కూడా పొసగదు. ఎందుకంటే అధిష్ఠాన జ్ఞానం లేకుండా ఆరోపితం తొలగిపోదనేది సార్వత్రికమైన సూత్రం. దానికెక్కడా భంగం రాకూడదు. అంచేత ఆత్మను తెలుసుకోవటమనేది ఎంత అసాధ్యమైనా కొంతకు కొంత దానిని గురించిన భావన మనకుండి తీరాలి.
Page 12
