నేను లేనని నేనే అనుకోవటమంటే అది అర్థం లేని మాట. నాకు నాలిక లేదని వర్ణించాడట ఒకడు అలాంటిదే පයි.
అంచేత జాగ్రత్తేమిటి. స్వప్నమేమిటి సుషుప్తేమిటి అన్ని దశలలోనూ ఉంది ఆత్మ సద్రూపంగానే కాదు. చిత్రూపంగానూ కూడా. అయితే మనస్సనే అభివ్యక్తి సాధనం లేక దాన్ని మనం లేదని భావిస్తున్నాను. తాత్కలికంగా లేనట్టు భాసించినా అది మరుగుపడటమే గాని మాసిపోవటం కాదు. మాసిపోతే మరలా జ్ఞప్తికి రాదు. వస్తూ ఉంది మరి ప్రతిదినమూ "ప్రాగస్వాప్సమితి ప్రబోధ సమయే యః ప్రత్యభిజ్ఞాయతే" రాత్రి సుఖంగా నిద్ర పోయానని మెళకువ వచ్చిన వెంటనే మనకు ప్రతిరోజూ ఒక ప్రత్యభిజ్ఞ కలుగుతున్నది. ఒక మారు అభిజ్ఞ Cognition ఉంటేనే గాని ప్రత్యభిజ్ఞ అంటే అలా అనుభవించిన దాన్ని మరలా గుర్తుకు తెచ్చుకోవటం.
ఎప్పుడో ఎన్నేండ్ల క్రిందటనో నేను కాశిలో చదువుకొనే రోజుల్లో నాతోపాటు చదువుతూ ఉండే మరొక విద్యార్థితో నాకు మంచి పరిచయముండేది. చాలా రోజులు నేనూ నాడూ కలిసి కాలక్షేపం చేశామక్కడ. అనంతరం ఎవరికి వాళ్లం వేరయిపోయాము. వాడెక్కడో నేనెక్కడో. ఇక మరి ఒకరి సంగతి ఒకరికి తెలియకుండా పోయింది. అలా తెలియకుండానే ముప్పయి నలభయి సంవత్సరాలు గడిచిపోయాయి. ఉన్నట్టుండి ఒకనాడు వాడు గోదావరి పుష్కరాల్లో నాకు తారసిల్లాడు వాడేనా కాదా అని అదాటుగా చూచి గుర్తించలేకపోయాను.
Page 63