కనుకనే ఆకాశంలాగా నిరాకారం. నిరాకారం కనుక నిశ్చలం. తొలిగిపోయేది కాదు. నేననే స్ఫూర్తి కనుక అది తనపాటికి తాను తొలగదు. గౌణమిథ్యలు రెండూ లేవు గనుక దాన్ని తొలగించేది ఏదీ ఉండబోదు. మిథ్యాత్మ అంటే జీవుడు. గౌణాత్మ అంటే జగత్తు. అవి రెండూ అసత్తయినాయి గనుక సద్రూపమైన ఆత్మ ఇది ఒక్కటే. సర్వవ్యాపకం గనుక బ్రహ్మమని కూడా దీనికే పేరు. సదహ్మాత్మాహం. ఇలాటి సద్రహ్మాత్మనే అహం అంటే నేను అని భావించాలి మనం. ఇత్యేవం బోధే. అలాటి జ్ఞానమే మన కుదయిస్తే కార్యం కథం భవేత్. ఇక కార్యమనేది ఎక్కడ ఉంది. కార్యమంటే సాధించవలసింది. సాధించవలసిన పదార్థమేదయినా ఒకటి ఉంటే గదా దాన్ని సాధించటం. మిథ్యాగౌణాలు రెండూ ఆత్మలోనే కలిసిపోయి అదే ముఖ్యాత్మగా మన కనుసంధానమయినప్పుడిక జీవజగత్తులే లేవు గదా. అవి రెండూ లేకుంటే సంసారమే లేదు. అలాంటప్పుడిక సాధించటమనే మాట కర్థమేముంది.
అన్వేష్టవ్యాత్మ విజ్ఞానాత్
ప్రాక్రమాతృత్వ మాత్మనః ।
అన్విష్టః స్యాత్ప్రమాతైవ
పాప్మదోషాది వర్జితః ॥
దీనితో ప్రమాత శుద్ధి అయింది. ఇక ప్రమేయ శుద్ధి కావలసి ఉంది. ప్రమేయమనేది లేదు వాస్తవంలో. జ్ఞానానికి గోచరించేదే కదా ప్రమేయమంటే. అంతా జ్ఞాన స్వరూపమే. అది మన ఆత్మే అన్నప్పుడిక ప్రమేయమెక్కడిది. అయినా చిత్రమేమంటే ఒక ప్రమేయమనేది ఉన్నట్టు చూస్తున్నాము. అంటే ఏమన్నమాట. ఆత్మే తన్ను తాను రెండుగా మార్చుకొని చూస్తున్నది. అందులో చూచే ఆత్మ ప్రమాత అయితే చూడబడే ఆత్మను ప్రమేయమంటున్నాము మనం. అదీ వస్తుతః ఆత్మే. కాని మన అజ్ఞానవశాత్తూ అది ఏదో దానికి బాహ్యమైన విషయంగా భావించాము. అలా భావించేసరికి దాన్ని అన్వేషించి పట్టుకోవాలనే ప్రయత్నమేర్పడింది. ఇదే అన్వేష్టవ్యాత్మ అంటే. అన్వేషణ సాగించినంతకాలమూ అది మనకు ప్రమేయంగానే గోచరిస్తుంది. విజ్ఞానాత్రాక్రమాతృత్వ మాత్మనః అది ఫలానా అని దాని నిజ స్వరూపాన్ని గుర్తించనంత వరకూ మనం దానిని ప్రమాత అనే భావిస్తుంటాము. అప్పుడా ప్రమేయం మన పాలిటికొక జగత్తుగానూ ఈశ్వరుడుగానూ దర్శనమిస్తుంది. దాని నన్వేషించే ఈ ప్రమాత జీవుడుగా స్ఫురిస్తాడు.
Page 9
