Index

శ్రీ విష్ణు సహస్రనామ అంతరార్థము

నామం	అంతరార్థము
ఓజస్తేజోద్యుతిధరః ప్రకాశాత్మా ప్రతాపనః	ఓజస్సు ప్రాణం, తేజస్సు బలం, ద్యుతి జ్ఞానం. జీవులకున్న ఈ గుణాలన్నీ వారివి గావు. 'బలం బలావతామస్మి తేజస్తేజస్వి నామహం' ఇవన్నీ ఆ భగవానుడివే. ఆయన చైతన్య ప్రకాశమే. ప్రకాశాత్ముడాయన. అది ప్రకాశమే కాక ఉష్ణంకూడా. ఈ ఉష్ణ ప్రకాశాలే తపిస్తూ నిలుపుతున్నాయీ బ్రహ్మాండాన్నీ పిండాండాన్నీ కూడా. ప్రకాశమంటే జ్ఞానం - ప్రతాపమంటే ప్రాణమని చెప్పినా చెప్పవచ్చు.
ఋద్ధః స్పష్టాక్షరః మంత్రః	ఋద్ధమంటే సమృద్ధం. పుష్కలమని అర్థం. ప్రాణజ్ఞానద్యుతులు సమృద్ధంగా కలవాడాయన. తదనుగ్రహంవల్లనే మనకూ ఆ ప్రకాశమూ ప్రతాపమూ లభించి స్పష్టంగా పలకగలుగు తున్నాము. మనసుతో ఆలోచించ (మంత్ర) గలుగుతున్నాము. ఈ భాష భావం రెండుశక్తులూ అదే.
చంద్రాంశుః భాస్కర ద్యుతిః	చంద్రుడంటే మనస్సు, భాస్కరుడంటే బుద్ధి, మన శరీరంలో మనోవృత్తులుగానూ (అంశు) బుద్ధి ప్రకాశంగానూ భాసిస్తున్న దదే. అలాగే ఈ విశ్వశరీరంలో చంద్రాదిత్య ప్రకాశాలు అదే.
అమృతాం శూద్భవః భానుః శశిబిందుః సురేశ్వరః	అమృతమైన తన చైతన్యదీప్తిలో నుంచే తానుద్భవించాడు. భానురూపంగా, శశాంకరూపంగా, మనోబుద్ధి రూపంగా, ఇవి సురలుకావు. అంటే స్వతః ప్రకాశాలుకావు. తమేవభాంత మన్నట్టు దానిననుకరించి భాసిస్తున్నవే. వీటికీశ్వరుడాయన.
ఔషధమ్ జగతః సేతుః సత్యధర్మ పరాక్రమః	ఈ మనోబుద్ధుల బలహీనతలను పోగొట్టి బలాన్ని ఇచ్చే గొప్ప దివ్యౌషధమాయన చైతన్యం. దాని నాశ్రయిస్తేనే ఈ జగత్తును దాటించే సేతువవుతుంది మనకు. దీని కావలితీరం సత్యమైతే ఈవలి తీరం ధర్మం. దానిని చేర్చే మార్గం. రెండు తీరాలనూ ఆక్రమించి ఉన్న దాతత్త్వం.

Page 28

బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు