ఐతరేయోపనిషత్తు
తైత్తిరీయం లాగే ఐతరేయం కూడా జీవుడి రాకపోకలే వర్ణిస్తుంది. కాని తేడా ఏమంటే జీవుడి జ్ఞానం బుద్ధిలో ప్రవేశిస్తే ప్రాణం పాద తలం నుంచి లోపలికి వచ్చిందట. తన్మూలంగానే వీడు తన సర్వజ్ఞతను పోగొట్టుకొని ఇంద్రియాల ద్వారా విశేష జ్ఞాన మార్జిస్తూ దానితోనే తృప్తి పడుతుంటాడు. అంతే కాదు. జాగ్రత్తు స్వప్నం సుషుప్తి అనే మూడు దశలు కూడా వాటి వల్లనే అనుభవిస్తుంటాడు. ఈ విశేషానుభవమే సంసార బంధం వీడికి.
మరలా వీడీ బంధం నుంచి బయటపడాలంటే సుషుప్తి అనే మూడవ అవస్థను కూడా దాటిపోవాలి. సుషుప్తి అంటే అజ్ఞానం. విశేష జ్ఞానమే ఇక్కడ అజ్ఞానమంటే. అది జాగ్రత్స్వప్నాలలో వృత్తి రూపంగా పనిచేస్తుంది. సుషుప్తిలో వాసనగా Impression మారుతుంది. వాసన భేదించాలంటే విశేష జ్ఞానంగాక సామాన్యమైన ఆత్మ జ్ఞానం సంపాదించాలి. తన స్వరూపమే తాను చూచే ప్రపంచమంతా పరుచుకొని ఉన్నట్టు దర్శించాలి. అప్పుడది విజ్ఞానం కాదు. ప్రజ్ఞానమవుతుంది. నీవూ నీవు చూచే చరా చర ప్రపంచమంతా ప్రజ్ఞానంలోనే ఉంది. అంతా ప్రజ్ఞాన స్వరూపమే ననే రహస్యమప్పు డనుభవానికి రాగలడు. అదే జీవ బ్రహ్మైక్య మదే మోక్షం. ఐతరేయ సారమిదే.
Page 22
బ్రహ్మశ్రీ యల్లంరాజు శ్రీనివాస రావు